Những chuyến phà tuổi thơ

[Mr.Duy]

Không biết con phà đưa hành khách đi qua con sông Kỳ Hôn - còn gọi là kênh Chợ Gạo - có mặt từ bao giờ? Chỉ biết những ai sống trong thập niên 60 và giữa những năm 70 muốn đi từ hướng Mỹ Tho về Chợ Gạo, Gò Công - và ngược lại - lúc đó, đều phải bắt buộc qua con phà này.
Trong miền ký ức của tuổi thơ, khi tôi nhận thức được thế giới chung quanh mình, thì chiếc phà này đối với tôi vô cùng thân thiết. Những lần về quê tận xã Bình Ninh, Chợ Gạo tôi đều phải đi qua chuyến phà này. Hành trình bắt đầu từ bến xe đường Nguyễn Huỳnh Đức, còn gọi là đường vô "bến Tắm ngựa", phường 2 - tôi đi xe "Lam" về tới bến phà Chợ Gạo thì phải xuống xe qua phà, lên phà ở đầu bên kia thì đi tiếp bằng xe "Lam" hoặc xe ngựa, tùy theo lúc đó có xe gì. Chỉ có xe đò "Đông Thành" chạy suốt Mỹ Tho - Gò Công mới được xuống phà sang sông thôi, còn các loại xe chở khách công cộng khác như xe "Lam" thì phải đậu lại bên này sông, vì bên kia sông thuộc về bến xe khác mất rồi. Phà Chợ Gạo ngày xưa tôi còn lưu giữ được trong ký ức, là một con phà nhỏ - trông giống như một cái "trẹt" dùng để chở xe máy cày, máy suốt lúa bây giờ vậy - nhưng lớn hơn. Mỗi lần chở có thể từ ba đến bốn chiếc xe đò loại nhỏ, hay vài chiếc "cam-nhông GMC" của quân đội Sài Gòn. Con phà được "treo" bằng hai sợi dây "cáp" to hơn cổ tay tôi, hai sợi cáp này chui qua những ổ "ròng rọc" lớn. Mỗi khi muốn cho phà sang sông, thì trên phà có những người công nhân, áo ngắn tay, quần đùi cầm trên tay những cái "guốc" bằng gỗ, hình dáng giông giống như cái "mỏ lết" mở rộng miệng. Công nhân phà đứng thành hai hàng hai bên mạn phà, dùng guốc gỗ này cặp vào hai sợi dây cáp rồi vặn tréo lại rồi kéo thật mạnh cho phà đi tới, điểm tựa để cho phà di chuyển là những đôi chân trần to bám chặt xuống sàn phà và những đôi tay gân guốc, mạnh mẽ. Người phu kéo phà giống như đóng đinh trên sàn gỗ, họ với chiếc phà như hợp làm một, mỗi lần kéo như thế là họ đưa được chiếc phà nhích lên một chút, cứ thế mà sang sông. Mãi sau, phà Chợ Gạo mới được một chiếc ghe lớn, gắn máy Yanmar đẩy qua sông, không còn phải sử dụng công nhân kéo phà nữa, lúc này những chuyến phà sang sông nhanh hơn đôi chút.
Rồi có một lần - vào năm nào tôi không nhớ, đâu như đầu thập niên 70 thì phải - một ngày mưa lớn, phà Chợ Gạo bị đứt cáp treo, lật nghiêng và chìm nghỉm giữa dòng sông Kỳ Hôn nước chảy như thác. Vì hôm đó trời mưa to, hành khách sợ ướt nên chui vào xe mà ngồi, kết quả một chiếc xe đò và toàn bộ hành khách đều tử vong! Cũng khoảng thời gian này, vì muốn nhanh chóng đưa những chuyến xe nhà binh chở lính và vũ khí quân dụng về tiếp viện cho những đồn, trạm ở miệt bên kia sông Kỳ Hôn luôn bị quân giải phóng công kích, mà không lệ thuộc vào những chuyến phà chậm chạp này, công binh Mỹ và hãng thầu RMK khởi công xây dựng cầu bắc qua sông Kỳ Hôn. Cầu Chợ Gạo bắc qua rạch Kỳ Hôn đã được tu sửa nhiều lần và tồn tại đến ngày nay.
Bây giờ, hành khách muốn đi, về giữa Gò Công, Chợ Gạo, Mỹ Tho hoặc lên TP Hồ Chí Minh bằng tuyến phà Mỹ Lợi đều có thể ung dung chạy xe qua cầu, không còn cái cảnh ngồi chờ những chuyến phà sang sông như ngày xưa nữa. Những chuyến phà sang sông ngày ấy luôn theo tôi trong suốt quãng đời thơ ấu, ngày nay mỗi lần đi lưu diễn về miệt Gò Công, Chợ Gạo, ngồi trên xe "ca" chạy ngang trên cầu tôi đều nhìn về mạn Nam của con sông Kỳ Hôn mà nhớ chuyến phà Chợ Gạo ngày ấy đến xót lòng. Bởi vì, nó gợi cho tôi hình ảnh ông ngoại tôi với chiếc xe đạp "đòn dông" chở hai chị em tôi đi, về giữa Mỹ Tho và Chợ Gạo tôi luôn ngồi trên "đòn gánh" xe đạp của ông mà chỉ trỏ, hỏi han huyên thuyên đến nỗi ông đổ "quạu" vì trả lời những câu hỏi không đầu, không đũa của tôi và bắt tôi ngồi im. Hay những lúc hai chị em tôi về quê bằng xe "Lam", xuống xe bên này sông chờ phà để sang bên kia sông, tay xách, nách mang những gói quà đem về cho ngoại... Ôi! những kỷ niệm ngày xưa cứ ào ạt đổ về miền ký ức của tôi - như những con sóng của dòng Kỳ Hôn cứ cuồn cuộn xuôi dòng theo năm tháng.

Theo tiengiang.gov.vn